کد مطلب:47087 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:1171

گنجینه پرسمان » قرآن

در قرآن ميخوانيم: ن و القلم و ما يسطرون منظور از ن چيست؟ آيا منظور از قلم و ما يسطرون عالم خلقت است؟

سوره قلم تنها سورهاي است كه با حرف مقطع ن آغاز شده است. حروف مقطعه قرآن هميشه جزء اسرار قرآن محسوب ميشده و مفسران براي آن تفسيرهاي متعددي ذكر كردهاند. يكي از تفسيرها اين است:

حروف اشاره به اين است كه قرآن كريم با عظمت و اهميتي كه تمام سخنوران عرب و غير عرب را شگفت زده ساخته، و دانشمندان را از نبرد با آن ناتوان نموده، از نمونه همين حروفي است كه در اختيار همگان قرار دارد. در عين اين كه قرآن حروف (الف، با و...) و كلمات معمولي تركيب يافته، به قدري كلمات آن موزون است و معاني بزرگ در بردارد كه در اعماق دل و جان انسان نفوذ ميكند، روح را پر از اعجاب و تحسين ميسازد. فصاحت و بلاغت قرآن به اندازهاي است كه از قدرت بشر خارج است. قرآن همه انسانها را دعوت كرده همانند آن يا لااقل يك سوره مثل آن را بياورند، اما تاكنون هيچ بشري به اين خواسته و تحدي قرآن پاسخ مثبت نتوانسته بدهد، و اين نشان ميدهد قرآن زاييده فكر بشر نيست

درست همان طور كه خداوند بزرگ از خاك، موجوداتي همچون انسان (با آن ساختمان شگفتانگيز، و انواع پرندگان زيبا، و جانداران متنوع و گياهان و گلهاي رنگارنگ) ميآفريند، و ما از خاك كاسه و كوزه و مانند آن ميسازيم، همچنين خداوند از حروف الفبا و كلمات معمولي، مطالب و معاني بلند ساخته، آنها را در قالب الفاظ زيبا و كلمات موزون ريخته و اسلوب خاصي در آن به كار برده كه همه انگشت حيرت به دندان گرفتهاند.(1) با به كار بردن حروف مقطعه در ابتداي بعضي سورهها خواسته به انسان بگويد كه از همين حروف معمولي، قرآن اعجازآميز بوجود آمده است.

والقلم و ما يسطرون يعني سوگند به قلم و آن چه را با قلم مينويسند. در اين آيه منظور از القلم قلمي است كه انسان با آن مينويسد و منظور از ما يسطرون مطالبي است كه به وسيله قلم نوشته ميشود.(2) خداوند در اين آيه به قلم و مكتوبات آن سوگند ياد كرده است. چه سوگند عجيبي! به آن چه در اين جا سوگند ياد شده، ظاهراً موضوع كوچكي است: يك قطعه ني، و يا چيزي شبيه به آن، و كمي ماده سياه رنگ و سپس سطوري كه بر صفحه ناچيز رقم زده ميشود. اما در واقع اين همان چيزي است كه سرچشمه پيدايش تمام تمدنهاي انساني، و پيشرفت و تكامل علوم، و بيداري انديشهها و افكار و شكل گرفتن مذهبها، و سرچشمه هدايت و آگاهي بشر است تا آن جا كه دوران زندگي بشر را به دو دوران تقسيم ميكند. دوران تاريخ و دوران قبل از تاريخ. دوران تاريخ بشر از زماني شروع ميشود كه خط اختراع شد و انسان توانست ماجراي زندگي خود را بر صفحات نقش كند و يا به تعبير ديگر: دوراني است كه انسان دست به قلم گرديد و از او ما يسطرون؛ نوشتهها به يادگار ماند.

خدا در نخستين آياتي كه بر قلب مبارك پيامبر اسلام (ص) نازل فرمود، به مقام والاي قلم اشاره كرد و فرمود: اقرأ و ربك الاكرم، الذي علَّم بالقلم؛(3) بخوان به نام پروردگار بزرگت. همو كه انسان را به وسيله قلم آموزش داد.

: پينوشتها

. تفسير نمونه، ج 1، ص 61 - 1

. همان، ج 24، ص 368؛ تفسيرالميزان، ذيل تفسير سوره القلم

. علق (96) آيه 493 - 3